Lubogoszcz

          LUBOGOSZCZ (968m) - (nazywany także Libogosc) wyniosły, w kształcie wielkiego trapezu szczyt na północ od Mszany Dolnej, oddzielony od sąsiedniej Wierzbanowskiej Góry dolinami potoków Kasinka i Węglówka, a od Szczebla biegiem Raby i wsią Kasinka Mała. Rzut poziomy góry ma kształt elipsy. Zbocza o spadku 20-30% pocięte są licznymi dolinami. Lubogoszcz posiada trzy szczyty: zachodni(935 m), trudno odróżnialny środkowy, zwany Kozią Brodą (955 m) oraz najwyższy w całym masywie - 968 metrów po stronie wschodniej.

          Powyżej 500-550 m n.p.m. góra pozostaje prawie całkowicie zalesiona, co dotyczy także dużej niegdyś polany na głównym szczycie wschodnim. Wielka to szkoda, bo był stamtąd rozległy widok na Gorce, a przy ostrzejszym powietrzu nawet na łańcuch Tatr. Na stoku zachodnim, nieopodal czarnego szlaku z Kasinki Małej, znajdowały się dwa małe urocze stawki nazywane "Żabim Okiem" i "Morskim Okiem". Niestety coraz częściej wysychają w lecie.

          Do rozsławienia Lubogoszcza od lat 75 przyczynia się duży zespół obiektów szkoleniowo-wypoczynkowych na zachodnim stoku, administrowany aktualnie przez Krakowski Szkolny Ośrodek Sportu.

          Inicjatorem obozów młodzieżowych organizowanych tutaj było Chrześcijańskie Zrzeszenie Młodzieży Męskiej - YMCA (Young Mens Christian Association). Założone zostało w 1844 roku w Wielkiej Brytanii jako międzynarodowa organizacja protestancka. Jej symbol - równoramienny trójkąt ma wyobrażać podstawowe cele YMKI: harmonijny rozwój duchowy, fizyczny i umysłowy człowieka. Do Polski YMCA dotarła po I wojnie światowej wraz z wojskami gen. Józefa Hallera. A oto zapis z "Kroniki" Ośrodka na Lubogoszczu, dokumentujący jego początki:

"...W roku 1924 przybyła na Lubogoszcz grupa Polaków i Amerykanów z YMCA, szukając dogodnego miejsca pod stały obóz młodzieżowy. Na zachodnim stoku Lubogoszcza, na wysokości około 700 metrów n.p.m. znaleźli piękną polanę położoną nad jeziorkiem, zwanym przez miejscową ludność Żabie Oko i postanowili tutaj zbudować obóz.

Pierwsze grupy młodzieży przybyły tu, na obozowisko pod namiotami już w 1925 roku. W następnych latach zbudowano kolonię drewnianych domków z zapleczem, boisko sportowe, a kiedy w 7931 roku jeziorko wyschło, wybudowano też basen kąpielowy (25 x7 m). Obóz miał charakter wypoczynkowo-sportowy.

Wieczorami letnimi odbywały się tu rozśpiewane ogniska harcerskie, z udziałem okolicznej młodzieży a na tzw. Wzgórku Charakteru, około 500 metrów poniżej obozu, z pięknymi widokami na Kasinkę i dolinę Raby, obozowa młodzież podziwiała okolicę i urządzała także różne imprezy.

W obozie znajduje się zbudowany przez młodzież jednego z obozów kamienny pomnik z tablicą pamiątkową Zygmunta Zieleniewskiego - założyciela obozu, który zginął tragicznie w r. 1933 na zawodach kajakowych na Wiśle.."

          Na wspólnych zajęciach o charakterze wypoczynkowo-sportowym YMCA grupowała jednocześnie młodzież robotniczą, inteligencką a nawet przysłowiowych "chłopców z ulicy" .

          Wymarzone dla wypoczynku miejsce ściągało do końca lat 20. bardzo liczne grupy młodzieży z Krakowa, Warszawy i Łodzi. W okresie 1926-1939 oraz 1945-1949 niezliczone młodzieżowe obozy na Lubogoszczu obsługiwała już krakowska YMCA. Zostawiły one po sobie żywopłoty, chodniki, schody do basenu. Stale pomagano miejscowym rolnikom.

          Obecnie Bazie Szkoleniowo-Wypoczynkowej na Lubogoszczu od kilkunastu lat przewodzi Maria Grzęda. Zawsze mile witane są tu "zielone szkoły", kolonie, wycieczki, obozy i zimowiska.

          Oczywiście może tu także zanocować i posilić się indywidualny turysta. Baza posiada dwa całosezonowe budynki ze 120 miejscami oraz 12 domków 8-osobowych. Stołówka obliczona jest na 120 osób. Można korzystać z trzech świetlic, sal dydaktycznych, basenu, boiska, sprzętu sportowego, sklepiku z pamiątkami. Od maja do października w trzech budynkach funkcjonuje schronisko PTSM. Baza zapewnia podstawową opiekę medyczną (pielęgniarka), transport bagaży pomiędzy Kasinką Małą a Ośrodkiem, wreszcie przewodnika, który organizuje i prowadzi wycieczki.

          W trudnych czasach konkurencji pomiędzy obiektami górskimi baza pod Lubogoszczem radzi sobie dobrze. Ma mnóstwo stałych klientów, przeważnie ze środkowej i północnej Polski.

          W ośrodku, który nosi imię Szarych Szeregów, często odbywają się spotkania z uczestnikami tej bohaterskiej formacji. Było też wiele imprez PTTK.

          Licznie kiedyś uczęszczany żółty szlak z centrum Kasinki Małej szczęśliwie został usunięty. Kilka lat temu został skasowany wskutek zatargów z właścicielami kilku prywatnych działek.

Na NE stokach Lubogoszczy u stóp osuwiska znajduje się stanowisko unikalnej paproci języcznika zwyczajnego (phyllitis scolopendrium). Stanowisko to odkryli doświadczeni poszukiwacze jaskiń. Od tej pory w Beskidzie Wyspowym znane są dwa stanowiska tej paproci. Jeszcze do niedawna znano tylko jedno stanowisko na Kostrzy. Udokumentowanie drugiego stanowiska języcznika zwyczajnego zawdzięczamy moim wspaniałym znajomym grotołazom ze Stowarzyszenia Speleoklub Beskidzki, którzy podczas penetracji Lubogoszczy 23 listopada 2003 r. odkryli duże stanowisko tej rzadkiej rośliny. Odkrycia tego dokonali ojcowie Limanowskiej Speleologii Bartłomiej Sułkowski i Bogusław Bubula, członkowie Klubu Grotołazów Limanowa (klub ten wszedł w skład SSB). Stanowisko to liczy około 500 sztuk tej chronionej rośliny. Jak każdy grotołaz odkrywcy zdawali sobie sprawę z wagi swojego już nie pierwszego odkrycia. Skontaktowali się więc w tej sprawie z dr hab. inż. Janem Bodziarczykiem z Uniwersytetu Rolniczego. Odkrywcy napisali też artykuł o tym stanowisku w lokalnej prasie. Pasjonat przyrody K. Sułkowski zrobił rozpoznanie tego stanowiska. Oprócz języczników w okolicy spotkać można jeszcze z roślin chronionych: parzydło leśne, marzankę wonną i paproć - paprotnik kolczysty.
języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium)
Chroniona paproć - języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium) na naturalnym stanowisku na Lubogoszczy. Widok ogólny rośliny, kupki zarodniowe w powiększeniu, kupki zarodowe widok ogólny.
fot. K. Sułkowski, 27.08.2015


Więcej zdjęć języcznika zwyczajnego na stronie http://www.fotobeskidy.vxm.pl/ pod datą 27.08.2015. Galerie 107, 108.

Pierwszy znany zimowy trawers osuwiska na NE zboczu góry dokonali A. Kapturkiewicz, S. Kościelniak 25.03.2002r.

wstecz   dalej