Flora

Bogactwem tej krainy są wspaniałe lasy zajmujące około 37% opisywanego terenu (np. lasy zajmują około 29,2% powierzchni Tymbarku), w których przeważa, świerk, buk, jodła. Rzadziej występują: wiąz, sosna, modrzew, jesion i brzoza.

W lasach, na polanach i łąkach rośnie wiele roślin rzadko gdzie indziej spotykanych, prawnie chronionych. Wiosną więc masowo kwitną śnieżyczki jak również krokusy, później spotkać można lilię złotogłów, rosiczkę okrągłolistną, podkolana białego, pełnika siedmiogrodzkiego (pełnik alpejski), przetacznika górskiego, chronione paprocie: paprotnik kolczysty i paprotnik Brauna, storczyki (stoplamek szerokolistny, stoplamek plamisty, stoplamek fuchsa, kruszczyk szerokolistny, gnieźnik leśny, listeria jajowata, kruszczyk błotny), zimowita jesiennego i wiele innych rzadkich roślin takich jak: mieczyk dachówkowaty, goryczkowate, parzydło leśne, kosaciec syberyjski, rojownik pospolity, owadożerny tłustosz pospolity (jedyne stanowisko na torfowisku na Polanie Wały), i inne.

Szczególnie dekoracyjny jest przyozdabiający jesienią hale i polany dziewięćsił bezłodygowy, który stał się symbolem roślinności tych okolic.

Krokusy w Beskidzie Wyspowym nie występują masowo. Najbardziej znane stanowiska to polana Przysłopek nad Lubomierzem (Jasień) i polana Cechówka (Czechówka) na Łopieniu. Na Łopieniu krokusy występują też na polanie Myconiówka jednak ostatnio stanowisko nieweryfikowane. Ponadto krokusa możemy spotkać na grzbietach Jasień – Krzystonów – Mogielica (polana stummorgowa) jednak te stanowiska również ostatnio nieweryfikowane.

W publikacji „Rośliny naczyniowe południowo-wschodniej części Beskidu Wyspowego. Cz. II. Monogr.” Autorstwa Krystyny Towpasz z roku 1975, o krokusie możemy przeczytać:
6 stan.: pg. 1, rd. 5. Mszana Grn. 500 —min. (według Kor. 1957 rośnie tu również po stronie Gorców), Lubomierz. 560, Jasień 1025 — maks. (zaledwie kilka okazów), Łopień 940 (stan. znalazł mgr J. Rafiński — tu także nielicznie). Według Trybowskiego (1959) rośnie też na Mogielicy i Krzystonowie — stan. tych pomimo specjalnych kilkuletnich poszukiwań ponownie nie odnaleziono.

Krokusy sa coraz rzadsze z powodu zarastających plan przez zupełne zaprzestanie wypasu. Naruszanie darni przez zgryzające ją zwierzęta i ich odchody przyczyniały się do dobrej kondycji krokusa na polanach Beskidu Wyspowego. Więcej o krokusach: mapa beskidzkich krokusów

Pełnik siedmiogrodzki występuje tylko w rejonie Wysokiego, Przyszowej i Długołęki-Świerkla i raczej to jest pełnik europejski. Termin pełnik siedmiogrodzki wyszedł z użycia w nomenklaturze botanicznej, obecnie używana nazwa to pełnik alpejski.

W niektórych przewodnikach po Beskidzie Wyspowym wymieniana jest paprotnica górska. Bardzo wątpliwe że rośnie ona na tym terenie, lub kiedykolwiek rosła, jest to gatunek dość rzadki.

Zimowit jesienny, jedyne stanowisko w Beskidzie Wyspowym istniało na łące pod stacją PKP w Limanowej, podawane jeszcze w roku 2000. Zostało zniszczone postępującą zabudową. Inne stanowiska z opisywanego rejonu wcześniej nie notowane.

Dziewięćsił bezłodygowy często błędnie opisywany jako oset dziewięćsił bezłodygowy. Roślina ta jest tylko podobna do ostu. Dziewięćsił bezłodygowy to roślina z rodziny astrowatych.

DZ ciekawych jadalnych roślin należy wspomnieć o czosnku niedzwiedzim, który ma liczne i obfite stanowiska, m.in. na Mogielicy, Śnieżnicy czy Kostrzy.

Uwaga
Długi czas widniała tutaj informacja o tym że w Beskidzie Wyspowym można spotkać Sasankę. Z taką informacją spotykamy się w przewodniku Jana Wielka - Limanowa i okolice. Jest to błąd, który powielany jest w internecie, dotyczący występowania sasanek w rejonie Beskidu Wyspowego. O ile wiadomo żaden gatunek sasanki nie występuje w rejonie Beskidu Wyspowego, nigdy wcześniej nie był też podawany w literaturze.

Wzdłuż potoków i rzek rosną zespoły olszy szarej z domieszką świerka i jodły. W poszyciu rosną między innymi skrzypy, widłaki i paprocie, storczyki, dziewięćsił bezgłowy, lilia złotogłów, pierwiosnki, miodunki, zawilce, kaczeńce, jałowiec, malina, jeżyna oraz zioła lecznicze - wilcza jagoda, macierzanka, dziurawiec, jasnota biała, krwawnik, rumianek i wiele innych.

Z grzybów jadalnych spotykamy tu borowiki, koźlarze, sitarze, kurki, maślaki, surojadki, kanie, rydze i gołąbki.

Podobnie jak w innych częściach Karpat, w Beskidzie Wyspowym zachował się piętrowy układ roślinności:

Piętro pogórza rozpościera się w przedziale wysokości 300-600m n.p.m., a piętro regla dolnego obejmuje obszary położone powyżej poziomicy 600m. W piętrze pogórza lasów jest niewiele, występują pozostałości lasów sosnowo-dębowych oraz - na żyźniejszych glebach w dnach dolin - lasów dębowych. Rosną tu jodły, buki i graby. W piętrze tym przeważają pola uprawne.

W piętrze roślinnym regla dolnego lasy zajmują około 40% powierzchni (porasta min. Łopień, Zęzów i Paproć). Występują tu lasy mieszane. Przeważają jodła, świerk i buk, a duże kompleksy leśne koncentrują się w Paśmie Łososińskim, w rejonie Cichonia i Ostrej, Modyni oraz Kostrzy i Zęzowa. Od 800m. aż po najwyższe wierzchołki, tj. do wysokości 1170m. n.p.m., rosną drzewostany mieszane lub bukowe. Jako domieszka występują brzoza, modrzew, sosna i dąb, a rzadziej jawory, jesiony i wiązy. W piętrze regla dolnego na łąkach i polanach zaznacza się duże bogactwo roślin, wśród których spotkać można szereg gatunków chronionych: krokusy, lilię złotogłów, śnieżyczka przebiśnieg, zimowit jesienny, storczyki, dziewięćsił bezłodygowy.

W niektórych przewodnikach po Beskidzie wyspowym wymieniana jest Radka roślina śnieżyca wiosenna, ten gatunek rośnie w południowo wschodniej Polsce, pospolita jest między innymi w Bieszczadach. Śnieżyca wiosenna raczej nie była notowana na terenie Beskidu Wyspowego.

Roślinność Beskidu Wyspowego nie różni się wybitnie od roślinności pozostałej części polskich Karpat. Mimo to w Beskidzie Wyspowym możemy spotkać brzozę ojcowską. Jest to niezwykle rzadkie drzewo lub krzew, w zależności od pokroju. W Polsce występuje tylko na pięciu stanowiskach w tym na Skiełku w Beskidzie Wyspowym. Przez jakiś czas uważano ją za polski, endemiczny gatunek, do czasu odnalezienia stanowiska w Rumunii w Zachodnich Czechach, w południowej części Szwecji, Danii (Zelandia), Rosji (okolice Samary) i Ukrainy (okolice Lwowa). Brzoza ojcowska w tych krajach jak i w Polsce spotykana jest niezwykle rzadko i zazwyczaj w pojedynczych egzemplarzach.

Więcej informacji o brzozie ojcowskiej znajduje się na stronie poświeconej tej roślinie: http://www.brzozanaskielku.republika.pl/. Na tej stronie znajdują się szczegółowe informacje na temat stanowiska z Beskidu Wyspowego.

Przyroda Beskidu Wyspowego nie została jak dotąd objęta całościową ochroną. Ze względu na liczne wsie w dolinach oddzielających szczyty niemożliwe jest utworzenie parku narodowego. Jedyny park krajobrazowy, który w niewielkim stopniu ma objąć tereny Beskidu Wyspowego, to planowany od kilku lat Łososińsko - Żegociński Park Krajobrazowy. Ma objąć on północno - wschodnie krańce Beskidu Wyspowego i jego przedgórza.

Prócz tego na terenie Beskidu Wyspowego znajdują się rezerwaty:
- Luboń Wielki -(12.6 ha) - przyrody nieożywionej - osuwisko fliszowe i ciekawe formy skalne na południowym zboczu Lubonia
- Śnieżnica - (24,9 ha) - leśny - buczyna karpacka na środkowym szczycie Śnieżnicy
- Kostrza - (39 ha) - chroni stanowisko paproci - języcznika zwyczajnego
- Białowodzka Góra nad Dunajcem (68 ha) - leśny - las grądowy, roślinność kserotermiczna
- Zamczysko nad Rabą (1,4 ha) - chroni las mieszany i ruiny zamku
- Kamienna - (64 ha) - leśny - las jodłowo - bukowy

Korekta: K. Sułkowski
wstecz   dalej