Lokalne nazewnictwo górskie okolic Łącka

W czasie pobytu w Beskidzie Wyspowym, w okolicach Łącka, starałem się ustalić lokalne nazwy górskie. Nazwy ustalane były przy pomocy wywiadu u miejscowych informatorów, przy czym dla ustalenia każdej nazwy rozmawiałem przynajmniej z trzema osobami zamieszkałymi w okolicy danej góry.

Należy zwrócić uwagę, że w rejonie Łącka nie wymawia się dźwięków "e" i "eń", a odpowiednio nosowe: "an" i "ań", a więc zamiast "sień" i "dzień" mówi się "siań" i "dziań", a zamiast "język" mówi się "janzyk" (oczywiście z nosowym "an" tak jak w słowie "tramwaj"). Zasada ta nie odnosi się do "ę" występującego na końcu wyrazu; "nie mogę" będzie zawsze wymawiane jako "nie mogę" itp.

Nazwy górskie i ich lokalizację podaję na załączonej szkicowej mapce. Ważniejszym zmianom uległy tylko niektóre. nazwy. Należy pamiętać, że Modyń (1032) jest rodzaju żeńskiego, a więc jest ta Modyń, i odmienia się podobnie jak "dłoń", więc "na Modyni" "widzę Modyń".

Cichoń, zwany także Tokoniem (929) jest w miejscowej wymowie Tokaniem. Niezupełnie jasną lokalizację mają dwie nazwy, a mianowicie Jasieńczyk (866) i Klońezyk ("Kląjncyk"). Według jednych informatorów jest to jedna i ta sama góra (866), według innych Jasieńczyk to 866, a Klończyk to niewyraźna kulminacja w długim grzbiecie biegnącym na SE od Jasieńczyka. Grzbiet ten kończy się wyraźnym, zalesionym wzniesieniem Spleźni (795). Ta ostatnia nazwa oznacza stromy stok, to samo co "stus" (od "stusić" czyli stoczyć).

Obie Beniowe, a mianowicie Beniowa Zabrzeska (695) i Beniowa Zagorzyńska (694), to raczej osady na tych wzgórzach, podobnie jak Okrąg (610), jednak różnie to podają.

Osobnym zagadnieniem jest nazwa góry "Łyżka", nie znana w okolicy (wieś Przyszowa) i podawana jak "Wyżka" (807), a stanowiąca najwybitniejsze, lesiste wzniesienie widziane z Przyszowej. Odnośnie do Piekła (660), to nazwa ta jest znana, lecz równocześnie używają nazwy Kamera. Inne nazwy nie nasuwają wątpliwości.

Ładnym całodniowym spacerem jest przejście z Łącka na trasie: Łącko - Jeżowa - Beniowa Zagorzyńska - przełęcz 603 - Modyń - Jasieńczyk - Spleźnia - Czarny Las - Łącko. Przejście widokowe, lecz nieco zawiłe. Ładna jest trasa: Łącko - przełom potoku Kiczonka (między Czarnym Lasem a Piechówką) - Piechówka - Skalista - 831 - Modyń. Obecny przebieg żółtego szlaku jest najmniej ciekawy ze wszystkich możliwych dróg.

Obecnie z Limanowej do Zbludzy (a nie Zbłudzy) przebiega nowa szosa przez przełęcz między Ostrą a Tokoniem (połączenie szlaku niebieskiego z zielonym). Droga ta ma być przez Kamienicę doprowadzona do szosy Nowy Sącz - Łącko - Krościenko.

Andrzej Łaszczyński
"Wierchy 34" - Kraków 1966.
wstecz   dalej