|
GRUSZOWIECGruszowiec - niewielka wioska należąca do gminy Dobra, położona przy przełęczy (660 m) o tej samej nazwie, rozdzielającej stoki Ćwilina i Śnieżnicy. Przechodzi tędy droga krajowa nr 28, odznaczająca się znakomitymi walorami widokowymi. Gruszowiec stanowi umowną granicę między Zagórzanami a Lachami Dobrzańskimi, przebiega tędy również granica diecezji krakowskiej i tarnowskiej. Nazwa Gruszowiec była wzmiankowana po raz pierwszy w 1618 r., w późniejszym czasie wieś należała do klucza szlacheckiego w Dobrej. W czasie drugiej wojny światowej okolica była rejonem nasilonych działań partyzantów, którzy urządzali tu zasadzki na hitlerowskie kolumny transportowe. Okupanci wycięli nawet szeroki pas lasu po obu stronach jezdni, ale i to nie powstrzymało akcji partyzanckich. W odwecie za sprzyjanie konspiracyjnemu podziemiu Niemcy dokonali krwawej akcji pacyfikacyjnej na bezbronnej ludności wsi w dniu Wszystkich Świętych 1944 r. Mordowano wówczas kobiety, dzieci, niektórzy żywcem spłonęli w podpalonych gospodarstwach. Łącznie zginęło ponad 30 osób, zniszczony był dobytek wielu rodzin. Niewielki pomnik na skraju wsi, wzniesiony w 1968 r. upamiętnia to wydarzenie. Na osiedlu Wydarte należącym administracyjnie do Kasiny Wielkiej mieszka znany w okolicy malarz i rzeźbiarz Stanisław Dobrowolski. Inspirację do swej twórczości czerpie z górskiego krajobrazu i beskidzkiej przyrody. W swych dziełach wykorzystuje również motywy folkloru Zagórzan. Pan Stanisław pochodzi z Mszany Dolnej, studia ukończył na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Ostatecznie osiadł na stałe pod Ćwilinem, gdzie w prywatnym domu zgromadził swoje dzieła, które chętnie pokazuje turystom (galeria „Hołd Karpatom”). Pan Stanisław był również pierwszym kustoszem zamienionej na muzeum „Orkanówki”. Jest autorem pomników w Kasinie Wielkiej i Gruszowcu, poświęconych ofiarom II wojny. Przez Gruszowiec przechodzi niebieski szlak z Ćwilina w kierunku Śnieżnicy i Kasiny Wielkiej. Zaczyna się tu również szlak zielony, doprowadzający do ośrodka rekolekcyjnego na stoku Śnieżnicy. Na przełęczy, tuż przy drodze, popularny wśród turystów bar „Pod Śnieżnicą”, alias „Pod Cyckiem”. Obok stoi XIX-wieczna kapliczka p.w. świętych Piotra i Pawła.
Gacek Dariusz
Materiały do druku 2011.
"Pod Cyckiem" - nazwa tego kultowego baru położonego na przełęczy Gruszowiec (683) utarła się już za Komuny wzięła się podobno stad, ze barmanka ukrywała sprytnie (w zasadzie MIEDZY, a nie POD) butelkę gorzałki dla podróżnych w potrzebie (nie było tam wtedy legalnego wyszynku, zresztą czy za Komuny był gdzieś legalny wyszynk...). Gdy nadeszła Wolność właściciel baru oficjalnie nazwał go "Barem pod Cyckiem". Niestety akcja bezpośrednia lokalnego proboszcza doprowadziła do zamalowania środkowych liter i mamy obecnie "Bar pod C....m". Nie wiem czy oto chodziło proboszczowi - teraz kojarzy się to jeszcze gorzej.
B. S.
|
|
|