Jasień

Jasień (1062,5 m n.p.m.) – Jeden z najwyższych szczytów Beskidu Wyspowego, trzeci co do wysokości w tej grupie górskiej. Jest częścią grzbietu łączącego się z Gorcami poprzez przełęcz Przysłop, od Mogielicy oddzielony przełęczą Przyszopek. W masywie prócz Jasienia wyróżniają się szczyty: Kiczora, Cyrki, Kutrzyca (uważana też za drugi szczyt Jasienia), Kszystonów, Skalna (Mały Kszystonów). W kierunku przełęczy Przysłop odchodzi grzbiet na którym znajdują się dwa wzniesienia mało wyraźne wzniesienie Miznówka i charakterystyczna Myszyca oddzielona od Jasienia przełęczą Przysłopek.

Na Jasieniu możemy poczuć się jak w Gorcach dzięki polanom grzbietowym oraz tym mniej uczęszczanym będącym na uboczu. Dzikości nadaje las, który miejscami oferuje stary drzewostan bukowo – jodłowy dający uczucie przebywania w pierwotnej puszczy karpackiej. Stoki jasienia obfitują też w ściany skalne będące efektem osunięcia się fragmentów góry. Najbardziej efektowny jest podszczytowy fragment stoku Kutrzycy opadający stromym urwiskiem ku południowemu wschodowi. Ten fragment góry oglądany z Białego wygląda niczym potężny amfiteatr, u jego podnóża stara nieużytkowana już ścieżka oraz młaki charakterystyczne dla terenów osuwiskowych. Pionowe fragmenty ściany osuwiska odsłaniają typowe dla fliszu karpackiego, naprzemianległe cienko ławicowe warstwy piaskowca i łupków. Dziwne są wzmianki o sensacyjnym zabarwieniu informujące o małych "lawinach" w tym miejscu, przecież to coś zupełnie naturalnego że na stromiznach nagromadzony śnieg się osuwa, jest to zupełnie naturalne zjawisko. Nazywanie tych osunięć lawinami to zapewne przenośnia.

Bardzo ciekawy jest fragment grzbietu od Kutrzycy do Krzystonowa miejscami dający wrażenie wąskiej skalnej grani, z rozpadlinami w grzbiecie i licznymi wychodniami piaskowca.

W innych zakątkach Jasienia znajdują się również ciekawostki, jedną z nich jest miejsce zwane „Skrzynia”. Jest to głęboka kilkunastometrowej długości rozpadlina powstała po oderwaniu się zbocza. Zagłębienie jest równoległe do zbocza, odsłania profil fliszu karpackiego, w upalne dni jest dobrym schronieniem przed „żarem lejącym się z nieba”.

Cieki wodne wypływające ze stoków Jasienia zasilają Mszankę (Potok Dudów), Łososinę (Potok Łososinka, Upleziowy), Kamienicę (Potok na Piekle, Potok Skalne wypływający spod szałasu na polanie Skalne).

Polana Skalne słynie z pięknych panoram na blisko znajdujące się Gorce, wschodnie partie Beskidu Wyspowego, Beskid Sądecki. Przy dobrej widoczności pięknie widać stąd Tatry.

Podszczytowa polana Skalne prócz pięknych widoków jest znana i chętnie odwiedzana z powodu potężnego szałasu, znajdującego się w dolnej zachodniej części polany. Jest to pamiątka po wypasaniu owiec przez baców z Białego które miało swój kres pod koniec lat 80tych XX wieku. Ten pomnik gospodarki pasterskiej obecnie jest reperowany przez członków Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich z Katowic. Powyżej szałasu znajduje się wydajne źródło płynące cały rok, również poniżej ukryte w lesie źródło z drewnianą rynną ułatwiającą czerpanie wody.

W latach sześćdziesiątych XX wieku na polanach Myszycy i Jasienia Polska Akademia Nauk prowadziła badania nad kulturą i zwyczajami pasterskimi.

Przekazy ludowe mówią, że na północno-wschodnich stokach Jasienia jest kilka głębokich jaskiń z ukrytymi w nich skarbami zbójeckimi. Pod polaną Skalne zbójcy zakopali ponoć kotlik dukatów i dwie strzelby.