Pasieka Andrzeja


Świece z wosku pszczelego

Wosk pszczeli
Wosk pszczeli jest naturalną wydzieliną, którą wytwarzają pszczoły robotnice poprzez swoje gruczoły woskowe, które znajdują się na spodniej części odwłoka. Popularnie mówi się że pszczoły „wypacają” wosk, ponieważ ten proces przypomina pocenie.

Na odwłoku po stronie brzusznej znajdują się cztery pary przeciwlegle ułożonych gruczołów woskowych. Wosk gdy zostanie wydzielony z gruczołu woskowego zastyga on w postaci niewielkich łuseczek na ośmiu gładkich polach, nazywanych lusterkami woskowymi. Pszczoła następnie sczesuje wosk za pomocą specjalnych grzebyczków znajdujących się na tylnych odnóżach robotnic. Za pomocą odnóży pszczoła przekazuje wosk do żuwaczek gdzie jest ugniatany. Wosk wewnątrz gruczołu jest w stanie płynnym, po zetknięciu się z powietrzem bardzo szybko twardnieje. Aby stał się on bardziej plastyczny, podczas ugniatania pszczoły dodają do niego specjalne enzymy. Tak uzyskany elastyczny materiał służy do budowy komórek w plastrach. Aby wytworzyć wosk pszczoły spożywają dużą ilość miodu i pyłku. Przyjmuje się że aby wytworzyć 1kg wosku pszczoły muszą spożyć 4-5 kg miodu.


Świece odlane z wosku pszczelego w Pasiece Andrzeja


Wosk wydzielony na powierzchni odwłoka pszczoły ma zbliżoną do białej i jest nieco przezroczysty. Ciemniejsze zabarwienie wosku plastra spowodowane jest domieszką kitu pszczelego oraz zanieczyszczeniami. W miarę upływu czasu wosk w plastrze zmienia barwę na ciemnożółtą a nawet ciemnobrązową.

Wosk wykorzystują pszczoły do budowy plastrów. Plastry składają się z wielu komórek służących do przechowywania miodu, pierzgi (pyłku) oraz wychowywania młodych pszczół (czerwiu). W początkowej fazie budowy komórek są one cylindryczne o gładkich ścianach. Takiemu cylindrowi nadawane są kształty sześciokąta. Taki kształt zapewnia dużą wytrzymałość.

Wosk jest mieszaniną kwasów organicznych, hydroksykwasów, alkoholi jednohydroksylowych i dwuhydroksylowych, estrów i węglowodorów. W wosku znajdziemy między innymi kwas melisowy, palmitynowy, cerotynowy, cerylowy, mirycylowy oraz estry kwasu octowego i walerianowego.

Wosk pszczeli uzyskuje się po stopieniu plastrów. Temperatura topnienia wosku wynosi 62-72 °C.


Świece odlane z wosku pszczelego w Pasiece Andrzeja


Krótka historia świecy
Dawniej większość świec wykonana była z wosku pszczelego. Od kilkuset lat świece woskowe stopniowo zastępowano najpierw świecami łojowymi z tłuszczu zwierzęcego, później przez świece parafinowe.

Parafina jest mieszaniną stałych alkanów są to pozostałości po destylacji ropy naftowej. Stosuje się ją do wyrabiania świec, past połyskowych, konserwacji serów oraz do celów kosmetycznych i farmaceutycznych.

Po raz pierwszy do produkcji świec użyto parafiny w pierwszej połowie XIX wieku. Pozostałości te są chemicznie bielone oraz zmienia się ich inne właściwości rozpuszczalnikami chemicznymi.

Podczas palenia świec parafinowych powstaje sadza i dym zawierający toksyczne substancje rakotwórcze, łącznie z bardzo szkodliwymi związkami chemicznymi zawartymi w powszechnie stosowanych ołowianych knotach. Uwalnianymi substancjami są między innymi: alkany, alkeny, ketony, toluen czy benzol.

Większość alergizujących, powodujących zmiany genetyczne oraz nawet rakotwórczych substancji trafia do świec z barwnikami, lakierami i substancjami zapachowymi. Nieprzyjemny zapach palonej parafiny został zniwelowany przez syntetyczne dodatki zapachowe, z których wiele to substancje drażniące lub toksyczne.

Resztki sadzy, dymu i chemikaliów z takich świec mogą przyklejać się do ścian, sufitu oraz przewodów wentylacyjnych i zaczynają w nich krążyć, gdy tylko włączysz ogrzewanie lub klimatyzację.

Dobrą alternatywą dla świec parafinowych są świece stearynowe. Stearyna jest przeważnie pozyskiwana z roślinnych surowców – oleju palmowego i kokosowego. Uchodzi ona za neutralną jeżeli chodzi o emisję dwutlenku węgla. Niestety często aby założyć plantację wykorzystywana do produkcji stearyny niszczone są lasy deszczowe. Ponadto syntetyczne barwniki i substancje zapachowe dodawane do świec stearynowych są tak samo szkodliwe jak w przypadku świec parafinowych.

Zatem jedynym zdrowym wyjściem są świece z pszczelego wosku w tym przypadku nie trzeba stosować ani syntetycznych substancji zapachowych, ani barwników. Wosk ma naturalny, bardzo przyjemny zapach miodu i przyjemne zabarwienie.



Świece odlane z wosku pszczelego w Pasiece Andrzeja.


Kolor wosku
Najwyższej jakości wosk pszczeli ma jasny złoty kolor z zapachem miodu i kitu pszczelego.

Zazwyczaj powodem ciemnego koloru jest wytop wosku ze starych ramek z dodatkiem np. propolisu (kitu pszczelego) bez klarowania lub zły sposób wytapiania wosku.

Wosk ze starych ramek jest ciemny ponieważ na starej ramce matka wielokrotnie czerwiła. Czyli w komórkach takiej ramki wychowało się kilka pokoleń pszczół. Po wygryzieniu się młodej pszczoły, komórka plastra jest dezynfekowana. Pszczela dezynfekcja polega na pokryciu ścian komórki propolisem który zakrywa pozostałości po wylęgu młodych pszczół. Takie stare „używane” komórki są coraz mniejsze przez co i pszczoły wylegające się w nich są mniejsze. Dlatego pszczelarze systematycznie wymieniają ramka na nowe.

Nawet jasny wosk można niechcący zabarwić na brązowo wytapiając go w topiarce/pojemniku ze zwykłej stali lub starym garnku w którym powłoka emalii jest uszkodzona. Wosk reagując z metalem ciemnieje. Najlepiej użyć do przetopu urządzeń ze stali szlachetnej.

Niektórym ciemniejszy kolor wosku odpowiada, należy jednak pamiętać aby był on wyklarowany bez zanieczyszczeń oraz innych niepożądanych dodatków.



Świece odlane z wosku pszczelego w Pasiece Andrzeja.
Dla przykładu po lewej stary wosk z zanieczyszczeniami.


Świece woskowe
Wosk to nie tylko świece woskowe, znalazł on swoje zastosowanie między innymi w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i zdobniczym. Coraz większe jest zainteresowanie zdrowotnymi właściwościami wosku pszczelego uwalnianymi podczas spalania świec, które są z niego wykonane.


Świece odlane z wosku pszczelego w Pasiece Andrzeja
    Świece z wosku pszczelego:
  • spalają się bezdymowo
  • likwidują szkodliwe zapachy naturalne i sztuczne, w tym zapach dymu tytoniowego, odświeża powietrze
  • jonizują ujemnie powietrze, czyli neutralizują negatywne promieniowanie emitowane przez urządzenia elektroniczne i elektryczne
  • działają kojąco i relaksująco,
  • działają kojąco na najważniejsze układy w systemie człowieka. Układ oddechowy, układ nerwowy, układ krążenia,
  • neutralizują szkodliwe dla organizmu promieniowanie podziemnych żył wodnych
Kilkanaście minut dziennie spędzonych przy zapalonej świecy z wosku pszczelego zdecydowanie poprawia samopoczucie, wzmacnia organizm. Niektórzy twierdzą że również działa regeneracyjnie na nasze siły fizyczne i psychiczne. Poleca się palić woskową świecę przed spaniem. Poprawia to nasz sen.

Spalanie świec z wosku pszczelego wytwarza jony ujemne, które oczyszczają powietrze z pleśni, kurzu, wirusów, bakterii i innych zanieczyszczeń. Dzięki temu spalanie takich świec mają bardzo korzystny wpływ na układ oddechowy.

Osoby które cierpią na alergię astmę czy problemy z zatokami mogą zauważyć ustępowanie objawów tych dolegliwości. Są przypadki astmatyków którzy twierdzą, że odkąd regularnie zaczęli palić świece z wosku pszczelego ich objawy ustąpiły całkowicie.

Oczywiście aby uzyskać ten zdrowotny efekt świece musza być wykonane całkowicie z wosku pszczelego, tak jak w Pasiece Andrzeja.

Można kupić świece sprzedawane jako „pszczele” jednak zawierają około 51% wosku pszczelego, taka zawartość wystarczy aby nazywać takie świece „wyprodukowanymi z wosku pszczelego”.


Świece odlane z wosku pszczelego w Pasiece Andrzeja


Świece woskowe z Pasieki Andrzeja
Pasieka Andrzeja wykonuje na własne potrzeby naturalne świece woskowe z naturalnego wosku pszczelego. Naturalne świece woskowe zapewnią oryginalny wygląd, niepowtarzalny nastrój i niezapomnianą atmosferę każdego wydarzenia. Podczas palenia świecy z wosku pszczelego czujemy miły orzeźwiający zapach, a świeca nie wydziela żadnego dymu. Takie świece oczywiście poprawiają nasze zdrowie, a nie osłabiają

Adam Kapturkiewicz 2016
wstecz   dalej