Ropa naftowa w Skrzydlnej a perspektywy poszukiwawcze podłoża Karpat Zachodnich

Streszczenie

Ropa naftowa w Skrzydlnej, zakumulowana w piaskowcach krośnieńskich jednostki śląskiej, pochodzi prawdopodobnie ze skał podłoża Karpat (miocenu i podłoża platformowego). Występowanie złoża gazu ziemnego w młodszej molasie w odwiercie Słopnice 1 oraz objawy ropy naftowej w starszej molasie i utworach górno karbońskich w odwiercie Zawoja 1 przemawiają za możliwością akumulacji węglowodorów w utworach mioceńskich podłoża Karpat Zachodnich. Skałami macierzystymi mogą być osady starszego paleozoiku, karbonu i doggeru, częściowo starsza molasa (?). Uszczelnienie skał zbiornikowych przewarstwieniami ilastymi osadów mioceńskich i ilastymi utworami jednostki podśląskiej mogło spowodować zachowanie węglowodorów w skałach zbiornikowych. Pomiędzy przypuszczalną akumulacją węglowodorów w podłożu Karpat a występowaniem złóż ropy naftowej, kondensatu gazowego i gazu zimnego w strefie Klęczany - Limanowa - Słopnice zachodzą prawdopodobnie związki przyczynowe.

Wstęp

W okolicy Skrzydlnej, miejscowości położonej około 20 km na południowy wschód od Myślenic (Beskid Wyspowy), występowały na powierzchni terenu w piaskowcach krośnieńskich i łupkach menilitowych jednostki śląskiej wycieki ropy naftowej. Podobne objawy zanotowano również niedaleko położonej Woli Skrzydlańskiej. Wycieki ropy naftowej wystąpiły również w płytkiem wierceniu ręcznym w Skrzydlnej. W 1910 r. właściciel obszaru, na którym stwierdzono objawy węglowodorów, wykonał ręczne wiercenie, w rezultacie czego uzyskano ślady ropy naftowej (wg Z. R. Olewicza, materiały robocze w teczkach otworów, archiwum ZPNiG w Krakowie).

Historia udostępnienia złoża

W 1951 r. rozpoczęto akcję poszukiwawczą zgłębieniem otworu udarowego Skrzydlna 1. W warstwach krośnieńskich jednostki śląskiej zanotowano liczne objawy ropy naftowej i gazu ziemnego, począwszy od głębokości 240 m prawie do spodu otworu (1342,3 m), Najsilniejsze przypływy ropy naftowej wystąpiły na następujących głębokościach:
377,1 m (ok. 190 kg/dobę),
574,0 m (110 kg/dobę),
599,3 m (500 kg/dobę),
795,3 m (1150 kg/dobę),
1244,9 m (ok. 260 kg/dobę),
1254,4 m (1000 kg/dobę),
1257,1 m (1400 kg/dobę), przy wysokości słupa płynu 380m od spodu otworu), 1279,1 m (2400 kg/dobę).
Przemysłowy przypływ uzyskano z interwału 1255,0-1292,3 m (1400 kg/dobę, początkowo przy wysokości słupa płynu 610 m i ciśnieniu złożowym ok. 25 ata).

Zachęcające wyniki złożowe pierwszego otworu spowodowały kontynuację prac poszukiwawczych. Zgłębiono następne pięć otworów (rys. 1); początkowo trzy (Sk. 2, 3, 4) na południe od otworu Sk. 1, następnie jeden (Sk. 5) na północ od niego i ostatni (Sk. 6) położony najdalej na południe w całej linii otworów (rys. 2). Po zgłębieniu wszystkich otworów i nie uzyskaniu rozszerzenia złoża, akcję poszukiwawczą zakończono, pozostawiając tylko nie zlikwidowany otwór Sk. 1.

Złoże ropy naftowej w Skrzydlnej występuje w jasnych, porowatych piaskowcach krośnieńskich. Wydobycie trwało od marca 1952 r., do września 1955 r. Po sczerpaniu złoża do nieopłacalnych wielkości wydobycia, otwór Sk. 1 zlikwidowano. W poszczególnych latach wydajności kształtowały się następująco:

1952 r. 244,068 kg
1953 r. 66,250 kg
1954 r. 44,950 kg
1955 r. 29,305 kg
Razem 364,573 kg

Rys. 1. Wybrane profile słupkowe odwiertów z obszaru Słopnice - Zawoja

Kliknij aby powiększyć
Rys. 2. Szkic tektoniczny okolic Skrzydlnej
wstecz   dalej